Emzirme Döneminde Sınırlandırılması Veya Tüketilmemesi Gereken Besinler

Emzirme döneminde annenin yedikleri anne sütünün içeriğini ve miktarını etkileyebilir. Annenin dengeli ve çeşitli beslenmesinin yanında sınırlandırması veya tüketmemesi gereken besinler bulunmaktadır.

Yüksek Cıva İçeren Balıklar

Balık, bebeklerde beyin ve göz gelişimi için önemli olan dokosaheksaenoik asit (DHA) ve eikosapentaenoik asit (EPA) omega-3 yağ asitlerinden zengindir. Ancak bazı balıklar ve deniz ürünleri bebekler ve çocuklar için toksik olabilen bir metal olan cıva açısından yüksek olabilir. Yüksek düzeyde cıvaya akut maruz kalma, bebeğin merkezi sinir sistemini kalıcı olarak etkileyebilir. Bilişsel işlev, motor yetenekleri, konuşma ve dil gelişimi üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Bu nedenle emzirme döneminde gibi kocagözlü orkinos, kral uskumru, marlin, turuncu imparator balığı, köpek balığı, kılıç balığı, kiremit balığı gibi cıva içeriği yüksek balıklardan kaçınılmalıdır. Haftada 225-340 gram düşük cıva içeren balıklar tüketilmelidir.

Bitkisel Takviyeler

Emzirme döneminde yemekleri tatlandırmak için bitki ve baharatların kullanılması güvenlidir ancak bitkisel takviyeler ve çayların kullanımı konusunda dikkatli olunmalıdır. Bitkisel takviye ve çayların emzirme döneminde kullanılmasının güvenli olduğunu kanıtlayan yeterli çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca bitkisel takviyeler Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından düzenlenmediğinden, bu takviyelerin potansiyel olarak tehlikeli ağır metallerle kontamine olma potansiyeli de vardır. Emzirme döneminde bitkisel takviye ve çaylar kullanılmadan önce mutlaka hekime başvurulmalıdır.

Alkol

Bebeğin anne sütünden ne kadar alkol alacağı tüketim miktarına ve tüketim zamanına bağlıdır. Araştırmalar, anne sütündeki alkol miktarının son içkiden 30-60 dakika sonra zirveye ulaştığını ve her içki başına 2-3 saat boyunca anne sütünde kaldığını göstermektedir. Alkolün anne sütünde kalma süresi tüketilen miktar arttıkça artar; 1 içecekteki alkol yaklaşık 2-3 saat, 2 içecekteki alkol yaklaşık 4-5 saat, 3 içecekteki alkol yaklaşık 6-8 saat anne sütünde kalmaktadır. Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC) alkolün günde yalnızca bir standart içecekle (355 ml bira, 125 ml şarap, 45 ml sert alkol) sınırlandırılmasını ve bu içecekten sonra emzirmek için en az 2 saat beklenmesini önermektedir. Bununla birlikte, CDC emzirme döneminde alkolden uzak durmanın en güvenli seçenek olduğunu belirtmektedir. Yüksek düzeyde alkol tüketiminin anne sütü üretimini %20 oranında azalttığı gösterilmiştir. Ayrıca emzirme döneminde sık ve aşırı alkol alımı, bebeğin uyku düzeninin bozulmasına, psikomotor becerilerinde gecikmelere ve hatta yaşamının ilerleyen dönemlerinde bilişsel gecikme riskinin artmasına neden olabilir.

Sigara

Emzirme döneminde sigara içmek anne sütü miktarını azaltır ve anne sütü yoluyla sigarada bulunan nikotin, arsenik, siyanür, kurşun ve formaldehit gibi zararlı kimyasalların bebeğe geçmesine neden olur. Bebeğin bu zararlı kimyasallara maruz kalması uykusuzluk ve huzursuzluk gibi davranış değişikliklerine ve ani bebek ölümü sendromuna (SIDS) neden olabilir. Ayrıca astım gibi alerjiye bağlı hastalıkların gelişme riskini artırabilir.

Kafein

Emzirme döneminde kafein içeren besinler tüketildiğinde kafeinin bir kısmı anne sütüne geçebilir. Bu dönemde çay, kahve, çikolata gibi kafein içeren besinlerin fazla miktarda tüketilmesi bebekte huzursuzluk ve uykusuzluğa neden olabilir. CDC, emziren annelerin günde iki veya üç fincan kahveye eşdeğer olan 300 mg’dan fazla kafein tüketmemelerini önermektedir.

Aşırı İşlenmiş Gıdalar

Araştırmalar, annenin emzirirken uyguladığı beslenme düzeninin, çocuğunun ilerideki beslenme düzenini etkileyebileceğini göstermektedir. Emzirme döneminde hazır çorbalar, soslar, dondurulmuş pizzalar, salam, sosis, hazır kurabiyeler, hazır kekler, şekerli içecekler, cipsler gibi aşırı işlenmiş gıdaların sık tüketimi bebeğin ileriki dönemlerde bu besinleri tüketme alışkanlığını artırabileceği gibi anne sütünün içeriğini de olumsuz etkileyebilir. 

Kaynaklar:

1. Bravi, F., Wiens, F., Decarli, A., Dal Pont, A., Agostoni, C., & Ferraroni, M. (2016). Impact of maternal nutrition on breast-milk composition: a systematic review. The American journal of clinical nutrition, 104(3), 646–662. https://doi.org/10.3945/ajcn.115.120881
2. Rombaldi Bernardi, J., de Souza Escobar, R., Ferreira, C. F., & Pelufo Silveira, P. (2012). Fetal and neonatal levels of omega-3: effects on neurodevelopment, nutrition, and growth. TheScientificWorldJournal, 2012, 202473. https://doi.org/10.1100/2012/202473
3. Ruggieri, F., Majorani, C., Domanico, F., & Alimonti, A. (2017). Mercury in Children: Current State on Exposure through Human Biomonitoring Studies. International journal of environmental research and public health, 14(5), 519. https://doi.org/10.3390/ijerph14050519
4. Jeong, G., Park, S. W., Lee, Y. K., Ko, S. Y., & Shin, S. M. (2017). Maternal food restrictions during breastfeeding. Korean journal of pediatrics, 60(3), 70–76. https://doi.org/10.3345/kjp.2017.60.3.70
5. https://www.fda.gov/food/consumers/advice-about-eating-fish#note1
6. Budzynska, K., Gardner, Z. E., Dugoua, J. J., Low Dog, T., & Gardiner, P. (2012). Systematic review of breastfeeding and herbs. Breastfeeding medicine : the official journal of the Academy of Breastfeeding Medicine, 7(6), 489–503. https://doi.org/10.1089/bfm.2011.0122
7. Budzynska, K., Gardner, Z. E., Low Dog, T., & Gardiner, P. (2013). Complementary, holistic, and integrative medicine: advice for clinicians on herbs and breastfeeding. Pediatrics in review, 34(8), 343–353. https://doi.org/10.1542/pir.34-8-343
8. https://www.cdc.gov/breastfeeding/breastfeeding-special-circumstances/vaccinations-medications-drugs/alcohol.html
9. Gibson, L., & Porter, M. (2018). Drinking or Smoking While Breastfeeding and Later Cognition in Children. Pediatrics, 142(2), e20174266. https://doi.org/10.1542/peds.2017-4266
10. https://www.cdc.gov/breastfeeding/breastfeeding-special-circumstances/diet-and-micronutrients/maternal-diet.html
11. Beckerman, J. P., Slade, E., & Ventura, A. K. (2020). Maternal diet during lactation and breast-feeding practices have synergistic association with child diet at 6 years. Public health nutrition, 23(2), 286–294. https://doi.org/10.1017/S1368980019001782