Gebelik döneminde bulantı ve kusma sık görülen bir durumdur. Genellikle gebeliğin 6.haftasında başlar, 9.haftasında zirveye ulaşır ve 3. veya 4. ayda kaybolur. Nedeni tam olarak bilinmese de “hamilelik hormonu” olarak adlandırılan insan koryonik gonadotropinin (hCG) bir yan etkisi olduğu düşünülmektedir. Çoklu gebelikler, aşırı yorgunluk ve duygusal stres kusma ve bulantının şiddetini artırabilir. Yaşam tarzı değişiklikleri ve gerekli durumlarda doktor kontrolünde medikal tedaviyle semptomlar hafifletilebilir.
Semptomların hafifletilmesi için neler yapılabilir?
- Çok baharatlı ve çok yağlı besinler tüketmeyin.
- Aşırı çay ve kahve tüketiminden kaçının.
- Gece yatmadan önce şekerli besinler tüketmeyin.
- Az ve sık beslenin. Bir öğünde miktar olarak fazla tüketmek veya uzun süre aç kalmak bulantıları artırabilir.
- Bol su tüketin ancak suyunuzu yemeklerden hemen önce, yemek sırasında ve yemeklerden hemen sonra içmeyin.
- Yemekten hemen sonra uzanmayın.
- Dinlenmeye özen gösterin.
- Kötü kokulara maruz kalmamak için evinizi sık sık havalandırın.
- Bulantı ve kusmalar sabah saatlerinde en yoğun seviyeye ulaşır. Uyanır uyanmaz, yataktan kalkmadan kuru ekmek, tuzlu kraker, galeta gibi besinler tüketmek oldukça etkilidir.
- Bileklerinize 1-2 damla nane yağı damlatın ve koklayın.
- Taze-rendelenmiş zencefilden yapılmış limonlu zencefil çayı için.
- Doktorunuzun kontrolünde B6 vitamini kullanmayı deneyebilirsiniz.
- Vitamin takviyelerinizi ihmal etmeyin. Araştırmalar, gebelikten önce ve gebelik sırasında vitamin takviyesi almanın gebelikte şiddetli mide bulantısı ve kusma riskini azalttığını göstermektedir. Ayrıca vitamin takviyelerinin bulantınızı artırdığını düşünüyorsanız doktorunuza danışarak vitamin takviyelerini gündüz yerine gece almayı deneyebilirsiniz.
Hiperemezis Gravidarum’a dikkat!
Hiperemezis gravidarum, gebelikte görülen mide bulantısı ve kusmanın oldukça şiddetli halidir. Nadir görülür ve hastanede tedavi gerektirebilir. Geçmeyen mide bulantısı, şiddetli kusma, dehidratasyon belirtisi (baş dönmesi, baygınlık, idrara çıkamama, koyu renkli idrar, kalp çarpıntısı) ve gebelik öncesi ağırlığın %5’nin kaybı varsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Uygun tedavi uygulanmazsa hem bebeğin hem de annenin sağlığı olumsuz etkilenebilir.
Kaynaklar:
- Gadsby, R., Ivanova, D., Trevelyan, E., Hutton, J. L., & Johnson, S. (2021). The onset of nausea and vomiting of pregnancy: a prospective cohort study. BMC pregnancy and childbirth, 21(1), 10. https://doi.org/10.1186/s12884-020-03478-7
- London, V., Grube, S., Sherer, D. M., & Abulafia, O. (2017). Hyperemesis Gravidarum: A Review of Recent Literature. Pharmacology, 100(3-4), 161–171. https://doi.org/10.1159/000477853
- https://www.acog.org/womens-health/faqs/Morning-Sickness-Nausea-and-Vomiting-of-Pregnancy?utm_source=redirect&utm_medium=web&utm_campaign=int
- Bustos, M., Venkataramanan, R., & Caritis, S. (2017). Nausea and vomiting of pregnancy – What’s new?. Autonomic neuroscience : basic & clinical, 202, 62–72. https://doi.org/10.1016/j.autneu.2016.05.002
- Fejzo, M. S., Trovik, J., Grooten, I. J., Sridharan, K., Roseboom, T. J., Vikanes, Å., Painter, R. C., & Mullin, P. M. (2019). Nausea and vomiting of pregnancy and hyperemesis gravidarum. Nature reviews. Disease primers, 5(1), 62. https://doi.org/10.1038/s41572-019-0110-3
- Efe Ertürk, N., & Taşcı, S. (2021). The Effects of Peppermint Oil on Nausea, Vomiting and Retching in Cancer Patients Undergoing Chemotherapy: An Open Label Quasi-Randomized Controlled Pilot Study. Complementary therapies in medicine, 56, 102587. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2020.102587
