Hamilelikte annenin bağırsak mikrobiyotası (sağlığa yararlı veya zararlı mikroorganizmaların tamamı), hem annenin hem de bebeğin sağlığı açısından oldukça önemlidir. Annenin sağlıklı ve dengeli bir bağırsak mikrobiyotasına sahip olması, bebeğin güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olması için atılan ilk adımdır.
Hamilelik sırasındaki bağırsak mikrobiyotası yalnızca hamilelik sırasında meydana gelen faktörlerden değil, hamile kalmadan önceki faktörlerden de etkilenir.
Akdeniz Tipi Beslenmenin Gücü
Annenin hamilelik öncesindeki beslenme şekli, bağırsak mikrobiyotasını şekillendiren önemli bir unsurdur. Akdeniz tipi beslenme, sağlıklı ve dengeli bir bağırsak mikrobiyotasını destekler.
Akdeniz tipi beslenme;
- Meyve, sebze, tam tahıllar, kurubaklagiller, kabuklu kuruyemişlerin bol miktarda tüketildiği,
- Zeytinyağı, yumurta, balık, düşük yağlı süt ürünleri ve kümes hayvanlarının orta düzeyde tüketildiği,
- Yüksek şekerli ve işlenmiş gıdaların ve kırmızı etin sınırlandırıldığı bir beslenme şeklidir.
Ayrıca hamilelik öncesi dönemde annenin kilosunun, ideal kilo aralığında olması bebeğin sağlıklı bir bağırsak mikrobiyotasına ve dolayısıyla güçlü bir bağışıklığa sahip olmasını etkileyen önemli bir faktördür.
Sigara Kullanımı
Sigara kullanımı, bağırsak mikrobiyotasının kompozisyonunu değiştirerek disbiyozisi (bağırsaklarda bulunan faydalı bakterilerin azalması) tetikler. Bebeğin, annenin sağlıklı mikrobiyotası aracılığıyla güçlü bir bağışıklık sistemi geliştirebilmesi için annenin yalnızca hamilelik sırasında değil, hamilelikten en az 3 ay önce sigara kullanımını bırakmasında fayda vardır.
Fiziksel Aktivite
Annenin gebelik öncesi dönemde düzenli egzersiz yapması mikroflora çeşitliliğini zenginleştirebilir ve disbiyozisi iyileştirebilir.
Antibiyotik Kullanımı
Antibiyotik kullanımı sonucu mikrobiyal çeşitlilik azalabilir ve mikrobiyotanın fonksiyonel özelliklerinde ve mikrobiyal kompozisyonda olumsuz değişiklikler meydana gelebilir. Bu nedenle her zaman olduğu gibi hamilelik öncesi dönemde de antibiyotik yalnızca hekim kontrolünde kullanılmalıdır.
Babanın Sağlığı
Gebelik öncesi dönemde yalnızca annenin sağlık durumu ve yaşam tarzının bebeğin sağlığı üzerindeki etkilerine odaklanılmaktadır ancak mevcut kanıtlar, babanın da gebelik öncesi sağlığının, hamilelik başarısı ve çocuğun sağlığı ile ilgili sonuçları etkilediğini göstermektedir.
Bebeğin sağlığını geliştirmek, güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmasını desteklemek için babanın değiştirebileceği faktörler;
- Sigara ve alkol kullanma alışkanlığınız varsa hamilelikten en az 3 ay önce sigarayı bırakın ve alkol tüketimini sınırlandırın.
- Stres yönetiminizi iyileştirin.
- Fiziksel aktivitenizi artırın.
- Sağlıklı kilonuzu koruyun.
- Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinin.
Kaynaklar:
- Sinha, T., Brushett, S., Prins, J., & Zhernakova, A. (2023). The maternal gut microbiome during pregnancy and its role in maternal and infant health. Current opinion in microbiology, 74, 102309. https://doi.org/10.1016/j.mib.2023.102309
- Gao, Y., O’Hely, M., Quinn, T. P., Ponsonby, A. L., Harrison, L. C., Frøkiær, H., Tang, M. L. K., Brix, S., Kristiansen, K., Burgner, D., Saffery, R., Ranganathan, S., Collier, F., & Vuillermin, P. (2022). Maternal gut microbiota during pregnancy and the composition of immune cells in infancy. Frontiers in immunology, 13, 986340. https://doi.org/10.3389/fimmu.2022.986340
- Nagpal, R., Shively, C. A., Register, T. C., Craft, S., & Yadav, H. (2019). Gut microbiome-Mediterranean diet interactions in improving host health. F1000Research, 8, 699. https://doi.org/10.12688/f1000research.18992.1
- Merra, G., Noce, A., Marrone, G., Cintoni, M., Tarsitano, M. G., Capacci, A., & De Lorenzo, A. (2020). Influence of Mediterranean Diet on Human Gut Microbiota. Nutrients, 13(1), 7. https://doi.org/10.3390/nu13010007
- Liu T, Jia F, Differding MK, et al. Pre-pregnancy body mass index and gut microbiota of mothers and children 5 years postpartum. Int J Obes (Lond). 2023;47(9):807-816. doi:10.1038/s41366-023-01322-4
- Stanislawski MA, Dabelea D, Wagner BD, Sontag MK, Lozupone CA, Eggesbø M. Pre-pregnancy weight, gestational weight gain, and the gut microbiota of mothers and their infants. Microbiome. 2017;5(1):113. Published 2017 Sep 4. doi:10.1186/s40168-017-0332-0
- NHS (2021). How long do babies carry their mother’s immunity? https://www.nhs.uk/common-health-questions/childrens-health/how-long-do-babies-carry-their-mothers-immunity/
- Antinozzi, M., Giffi, M., Sini, N., Gallè, F., Valeriani, F., De Vito, C., Liguori, G., Romano Spica, V., & Cattaruzza, M. S. (2022). Cigarette Smoking and Human Gut Microbiota in Healthy Adults: A Systematic Review. Biomedicines, 10(2), 510. https://doi.org/10.3390/biomedicines10020510
- Monda V, Villano I, Messina A, et al. Exercise Modifies the Gut Microbiota with Positive Health Effects. Oxid Med Cell Longev. 2017;2017:3831972. doi:10.1155/2017/3831972
- Mailing LJ, Allen JM, Buford TW, Fields CJ, Woods JA. Exercise and the Gut Microbiome: A Review of the Evidence, Potential Mechanisms, and Implications for Human Health. Exerc Sport Sci Rev. 2019;47(2):75-85. doi:10.1249/JES.0000000000000183
- Boytar AN, Skinner TL, Wallen RE, Jenkins DG, Dekker Nitert M. The Effect of Exercise Prescription on the Human Gut Microbiota and Comparison between Clinical and Apparently Healthy Populations: A Systematic Review. Nutrients. 2023;15(6):1534. Published 2023 Mar 22. doi:10.3390/nu15061534
- Patangia, D. V., Anthony Ryan, C., Dempsey, E., Paul Ross, R., & Stanton, C. (2022). Impact of antibiotics on the human microbiome and consequences for host health. MicrobiologyOpen, 11(1), e1260. https://doi.org/10.1002/mbo3.1260
- Carter, T., Schoenaker, D., Adams, J., & Steel, A. (2023). Paternal preconception modifiable risk factors for adverse pregnancy and offspring outcomes: a review of contemporary evidence from observational studies. BMC public health, 23(1), 509. https://doi.org/10.1186/s12889-023-15335-1
