Gestasyonel diyabet, ilk olarak gebelikte ortaya çıkan glukoz intoleransı olarak tanımlanır. Annenin yaşının 40’ın üzerinde olması, fazla kilolu olması, önceki gebeliklerinde GDM teşhisinin olması, makrozomik bebek doğurmuş olması, 1.derece akrabalarında diyabet olması, polikistik over sendromunun olması ve bazı ilaçların kullanımı (kortikosteroidler, antipsikotik ilaçlar) GDM için başlıca risk faktörlerindendir. GDM’de doğru beslenme ve düzenli fiziksel aktivite hem annenin hem de bebeğin sağlığının korunması için oldukça önemlidir.
Karbonhidrat dengesini kurun.
Ekmek, pilav, makarna, bulgur, yulaf, patates, kurubaklagiller, meyveler gibi başlıca karbonhidrat kaynakları, kan şekerini direkt olarak etkileyen besinlerdir. Günlük karbonhidrat alımı 3 ana öğün, 2-3 ara öğüne dengeli bir şekilde dağıtılmalıdır. Kortizol salgısı sabah saatlerinde en yüksek seviyelere ulaştığı için kahvaltı sonrası kan şekeri değerleri yüksek seyredebilir. Bu nedenle kahvaltı sırasında alınan karbonhidrat miktarına dikkat edilmelidir.
Sağlıklı karbonhidratlara yönelin.
Aşırı karbonhidrat tüketimi gibi yetersiz karbonhidrat tüketimi de kan şekeri kontrolünün sağlanamamasına neden olabilir. Bu nedenle karbonhidrat kaynaklarını beslenmeden tamamen çıkartmak yerine sağlıklı karbonhidratlara yönelmek ve tüketim miktarını kontrol altında tutmak doğru olacaktır. Karbonhidrat kaynağı olarak beyaz un, pirinç, şeker içeren gıdalar yerine tam tahıllı ekmek, yulaf, bulgur, karabuğday, kinoa gibi yüksek lif içeren tahıllar, kurubaklagiller ve meyve ve sebzeler tercih edilmelidir.
Sağlıklı protein ve yağ kaynakları ile bebeğinizin gelişimini destekleyin.
Bebeğin sağlıklı gelişimini desteklemek ve aynı zamanda kan şekeri kontrolünü iyileştirmek için et, tavuk, balık, hindi, yumurta, peynir, yoğurt, kefir gibi protein kaynakları ve zeytinyağı, avokado, yağlı tohumlar ve kuruyemişler gibi sağlıklı yağlar tüketilmelidir.
D vitamini seviyelerinizi kontrol ettirin.
Yapılan bazı çalışmalar, D vitamini yetersizliği ile GDM gelişme riski arasında ilişki saptamıştır. D vitamini eksikliği varsa hekim kontrolünde takviye yapılması insülin duyarlılığını artırarak kan şekeri seviyelerini iyileştirebilir.
Probiyotikleri unutmayın.
GDM’de probiyotik tüketimi, insülin direncini azaltarak ve bağırsak mikrobiyotası dengesini koruyarak kan şekeri seviyelerini iyileştirebilir. Bu nedenle probiyotikli yoğurt, kefir, sauerkraut, mozzarella, çökelek gibi probiyotik kaynağı besinler düzenli olarak tüketilmelidir.
Kaynaklar:
- Duarte-Gardea, M. O., Gonzales-Pacheco, D. M., Reader, D. M., Thomas, A. M., Wang, S. R., Gregory, R. P., Piemonte, T. A., Thompson, K. L., & Moloney, L. (2018). Academy of Nutrition and Dietetics Gestational Diabetes Evidence-Based Nutrition Practice Guideline. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 118(9), 1719–1742. https://doi.org/10.1016/j.jand.2018.03.014
- Vasile, F. C., Preda, A., Ștefan, A. G., Vladu, M. I., Forțofoiu, M. C., Clenciu, D., Gheorghe, I. O., Forțofoiu, M., & Moța, M. (2021). An Update of Medical Nutrition Therapy in Gestational Diabetes Mellitus. Journal of diabetes research, 2021, 5266919. https://doi.org/10.1155/2021/5266919
- Kapur, K., Kapur, A., & Hod, M. (2021). Nutrition Management of Gestational Diabetes Mellitus. Annals of nutrition & metabolism, 1–13. Advance online publication. https://doi.org/10.1159/000509900
- American Diabetes Association, “2. Classification and Diagnosis of Diabetes:Standards of Medical Care in Diabetes—2021,” Diabetes Care, vol. 44, Supplement 1, pp. S15–S33, 2021.
- Queensland clinical guidelines, Gestational diabetes mellitus (GDM). Guideline No. MN21.33-V4-R26, Queensland Health, 2021.
