Hamilelikte ayak şişmesi sıkça görülen, normal bir durumdur. Ayaklarınızın şişmesi rahatsızlık verici olsa da genellikle size veya bebeğinize zarar vermez.
Hamilelikte Ayak Şişmesi Neden Olur?
Hamilelikte ayak şişmesi normal fizyolojik değişikliklerden kaynaklanmaktadır, kan hacminin artmasıyla şişlikler meydana gelir. Şişlik, hamileliğin herhangi bir döneminde başlayabilir. En sık üçüncü trimesterde ortaya çıkar. 28-42 hafta arasında kan hacmi, hamilelik öncesine göre neredeyse iki kat artar ancak ayak şişmesi hamileliğin her döneminde ortaya çıkabilir.
Birinci Trimester
Hamileliğinizin birinci trimesterinde ayakkabılarınızın artık ayağınıza olmadığını fark ederseniz bunun nedeni ayaklarınızın şişmesi olmayabilir. Doğuma hazırlanırken pelvisin gevşetilmesinden sorumlu üreme hormonu olan relaksin, hamileliğin erken döneminde en yüksek seviyededir. Bu hormon ayaklarınızı da etkiler ve ayaklarınızın şişmesine neden olabilir.
Ayaklarınızın aniden şiştiğini fark ederseniz ve şişmiş bölgede ağrı, kızarıklık ve sıcaklık hissederseniz doktorunuza başvurun. Bu, derin ven trombozu (DVT) olarak adlandırılan bir kan pıhtısının işareti olabilir ve tedavi edilmesi gereken bir durumdur.
İkinci Trimester
İkinci trimestere girildiğinde ayaklarınızın ilk kez şişmeye başladığını fark edebilirsiniz. Özellikle uzun süre ayakta duruyorsanız, akşam saatlerinde şişlik artabilir. Bunun nedeni gün boyunca sıvının vücudunuzun en alt kısmına doğru toplanmasıdır.
Üçüncü Trimester
Üçüncü trimesterde şişlikler daha belirgin hale gelir. Sıvı miktarındaki artışın yanı sıra rahminizin ağırlığı da kardiyovasküler sisteminize ilave bir yük bindirmektedir, bu da dolaşımı yavaşlatarak ayaklardaki şişliği artırır.
Ayaklarınızdaki Şişlik Nasıl Azaltılır?
Düzenli Egzersiz Yapın.
Yürümek veya yüzmek gibi düzenli hafif egzersizler kan dolaşımını artırır ve şişkinliklerin geçmesine yardımcı olabilir. Hamilelik döneminde egzersiz, hekimin onayı doğrultusunda yapılmalıdır. Ayrıca uzun süre ayakta durmaktan kaçının ve periyodik olarak bacaklarınızı kalp seviyenizin üzerine kaldırın.
Tuz Tüketimini Azaltın.
Yüksekli tuzlu yiyeceklerin tüketilmesi vücudun su tutmasına neden olarak şişkinliği artırır.
Bol Su Tüketin.
Vücudunuz ihtiyaç duyduğu kadar su alamazsa suyu tutar ve şişkinlik artar. Amerikan Jinekoloji ve Obstetrik Derneği (ACOG), hamilelik döneminde günde 8-12 bardak su içilmesini önermektedir.
Hangi Durumda Doktora Başvurulmalıdır?
Ayaklarınızın aniden şiştiğini fark ederseniz ve şişmiş bölgede ağrı, kızarıklık ve sıcaklık hissederseniz doktorunuza başvurun. Bu, derin ven trombozu (DVT) olarak adlandırılan bir kan pıhtısının işareti olabilir ve tedavi edilmesi gereken bir durumdur.
Ani ve kötüleşen şişliklerin yanında nefes darlığı, baş dönmesi, mide bulantısı, şiddetli baş ağrısı olması preeklampsi belirtisi olabilir ve gecikmeden doktora başvurulmalıdır.
Kaynaklar:
- Aguree, S., & Gernand, A. D. (2019). Plasma volume expansion across healthy pregnancy: a systematic review and meta-analysis of longitudinal studies. BMC pregnancy and childbirth, 19(1), 508. https://doi.org/10.1186/s12884-019-2619-6
- American College of Obstetricians and Gynecologists (2020). Nutrition During Pregnancy. https://www.acog.org/womens-health/faqs/nutrition-during-pregnancy
- Devis, P., & Knuttinen, M. G. (2017). Deep venous thrombosis in pregnancy: incidence, pathogenesis and endovascular management. Cardiovascular diagnosis and therapy, 7(Suppl 3), S309–S319. https://doi.org/10.21037/cdt.2017.10.08
- Centers for Disease Control and Prevention (2023). High Blood Pressure During Pregnancy. https://www.cdc.gov/high-blood-pressure/about/index.html
